گرایش مهندسی ژئوتکنیک (خاک و پی)
آشنایی با گرایش ژئو تکنیک
بنا به قدرت جاذبه، زمین هر جسمی را به سوی خود جذب میکند. ساختمانها و آسمان خراش‌ها، سدهای بزرگ، جرثقیل های غول پیکر، اسکله‌ها، سکوهای نفتی و تحقیقاتی، پایۀ پل‌های مختلف و تقریباً تمامی سازه‌های عمرانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در چنین شرایطی ساختمان و سازه بایستی در ارتباط مستقیم با زمینی باشد که بر روی آن قرار می‌گیرد و بار کلیۀ این سازه‌ها توسط سیستم‌های مختلف پی و فونداسیون به زمین، منتقل گردد. بنابراین شناخت دقیق فونداسیون‌ها و زمین یا به عبارتی خاک بستر، جنبه‌های حائز اهمیتی در مهندسی عمران می‌باشند.
امروزه مهندسی خاک و پی تحت عنوان مهندسی ژئوتکنیک، شاخه‌ای از مهندسی عمران می‌باشد که به بررسی و حل مسائل مربوط به طراحی پی‌ها از ساده‌ترین تا پیچیده‌ترین آنها می‌پردازد. با توجه به اینکه طراحی پی به شناخت خاک بستر آن وابسته است، مهندسی ژئوتکنیک به طور خاص با شناخت مشخصات و ویژگی‌های خاک، پی و موضوعات مربوط به دینامیک خاک در ارتباط بوده و می‌توان چنین گفت که مبحث مهندسی ژئوتکنیک پایه و اساس مهندسی سازه است.
یک مهندس ژئوتکنیک علاوه بر اینها مباحث مربوط به تونل‌ها، سدهای خاکی و آزمایشگاه‌های مکانیک خاک را نیز در زمرۀ فعالیت‌های خود قرار می‌دهد.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد خاک و پی نیز مانند سایر گرایش‌های عمران در دوره پژوهش‌محور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمينار و 6 واحد پايان‌نامه است. در دوره آموزش‌محور نیز به جای 6 واحد پایان‌نامه، 6 واحد درس اختیاری گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود. دروس اصلی گرایش خاک و پی عبارتند از:
مکانیک خاک پیشرفته، دینامیک خاک و مهندسی پی پیشرفته به همراه یکی از دروس ریاضیات عالی مهندسی، مکانیک محیط های پیوسته و روش اجزاء محدود
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
مکانیک سنگ، مکانیک محیط‌های پیوسته، روش‌های عددی در مکانیک خاک،سدهای خاکی، مهندسی تونل، ژئوتکنیک دریائی، تحقیقات محلی در ساختگاه، ژئوتکنیک زیست محیطی، اندرکنش خاک و سازه، بهسازی خاک، آزمایشگاه مکانیک خاک پیشرفته، آزمایشگاه دینامیک خاک، تحقیق در عملیات و …
از دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دوره کارشناسی می‌توان مکانیک خاک و آزمایشگاه مکانیک خاک، مهندسی پی، استاتیک، مقاومت مصالح، دینامیک خاک(درحد پیش زمینه) و ریاضیات را نام برد.
دانشگاه های مطرح در سراسر کشور
دانشگاه‌های تهران در زمینه ژئوتکنیک دانشگاه‌های مطرحی به شمار می‌آیند. به طور خاص می‌توان دانشکده فنی دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران)، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی را نام برد. از دانشگاه‌های خارج از تهران نیز می‌توان به دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه شیراز اشاره کرد.
زمینۀ فعالیت، آیندۀ شغلی و شرکت های عمرانی مرتبط با این گرایش
امکان ادامه تحصيل در گرايش خاک و پی در مقطع دکترا در داخل و خارج کشور وجود دارد. این گرایش دارای جنبه‌های اشتغال خوبی نیز چه در ایران و چه در خارج از کشور است. از آنجا که هر سازه بر روی فونداسیون و یا خاک بنا می شود، وجود مهندس خاک و پی در تمام کارهای عمرانی ضروری است.
در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، همسو با سیاست‌های عمرانی، پروژه‌های سدسازی بسیار مورد توجه قرار گرفته است و به همین منظور شرکتهای پیمانکاری با مهندسین ژئوتکنیک همکاری گسترده‌ای دارند. همچنین با توجه به گسترش ساخت و ساز، پهنه وسیعی از زمین‌هایی که قبلاً برای فعالیت‌های عمرانی به عنوان بستر مورد استفاده قرار نمی‌گرفت امروزه با کمک علم ژئوتکنیک، بهسازی و به بستری مناسب تبدیل شده‌اند. به همین علت تقریباً در تمامی پروژه‌های کوچک و بزرگ عمرانی مانند ساختمان‌سازی در کلان شهرها به ترسیم پروفیل خاک با استفاده از گمانه‌زنی، آزمایش‌های در محل و آزمایش‌های آزمایشگاهی نیاز می‌باشد. در همین راستا فارغ التحصیلان این گرایش می‌توانند در شرکتهای مشاور، آزمایشگاه‌های مکانیک خاک و دفاتر فنی شرکتهای پیمانکاری و يا در کارهای اجرایی مشغول به کار شوند. به طور کلی می‌توان گفت دانش‌آموختگان این دوره زمینه فنی کافی برای کار در آزمایشگاه‌های مکانیک خاک و تحقیقات صحرائی ژئوتکنیکی، پروژه‌های سدسازی، پروژه‌های بهسازی خاک، پروژه‌های زیست محیطی، پایدارسازی شیروانی‌ها، دیوارهای حائل، طراحی شالوده در تمامی پروژه‌های عمرانی از قبیل ساختمانها و آسمان خراش‌ها، دیوارهای ساحلی، بستر راه‌ها و بزرگراه‌ها و خطوط راه‌آهن، پروژه‌های مترو و … را دارا می‌باشند. از معروفترين مراکز و شرکتهای مرتبط با اين رشته می‌توان به وزارت راه و شهرسازی، شهرداری‌ها و شرکتهای دریا – خاک – پی، هندسه پارس، هگزا، خاک مسلح، سابیر و کیسون اشاره کرد.
کمی توضیح بیشتر در مورد دوره های مجازی و پردیس خودگردان
الف) دورۀ مجازی (الکترونیکی): این دوره‌ها برای افرادی که امکان شرکت در کلاسهای حضوری را ندارند مثلا کارشناسان و مهندسین مشغول خدمت در مناطق نفت خیز کشور، این امکان را فراهم میسازد که از طریق اینترنت و بصورت آنلاین کلاس درس مخصوص دورۀ مجازی را با اساتید داشته باشند. معمولا اساتید دوره های مجازی، همان اساتید هیئت علمی دانشکده ها هستند. این دوره‌ها، دوره رسمی کارشناسی ارشد بوده و به اعطای مدرک کارشناسی ارشد مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منتهی میگردد.
برای پذیرش در این دوره ها، دانشجویان می توانند از طریق آزمون کارشناسی ارشد و همچنین آزمون دوره های مجازی ویژۀ شاغلین که توسط سازمان سنجش آموزش کشور برگزار می شود، شرکت کنند.
هزینۀ تحصیل در این دوره ها شامل: 1- شهریۀ ثابت هر ترم. 2- هزینۀ اخذ هر واحد درسی. 3- هزینۀ پایان نامه. 4- هزینۀ اخذ واحد های مردودی می باشد. این هزینه ها هر سال تغییر کرده و از دانشگاهی به دانشگاه دیگر و همچنین برای رشته های مختلف، متفاوت است. شما می توانید با مراجعه به سایت دانشگاه مورد نظر خود، به قسمت مرکز آموزش الکترونیکی رفته و از شهریۀ دورۀ مجازی مطلع شوید.
ب) پردیس خودگردان: این دوره ها در جایی (شهری) غیر از محل اصلی دانشگاه ها برگزار می شود. ( البته در برخی از دانشگاه ها مانند امیرکبیر و علم و صنعت محل تشکیل کلاس ها در خود دانشگاه می باشد) دوره های پردیس صرفا برای دانشجویان ایرانی هست. لازم بذکر است در مدرک فارغ التحصیلان این دوره نیز، عنوان پردیس دانشگاهی قید خواهد شد.